ਗਲੋਬਲ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪੜਾ ਉਦਯੋਗ ਲਗਭਗ 920 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹ 2024 ਤੱਕ ਲਗਭਗ 1,230 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ।

18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸੂਤੀ ਜਿੰਨ ਦੀ ਕਾਢ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਬਹੁਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਠ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਫਾਈਬਰ, ਫਿਲਾਮੈਂਟ, ਧਾਗੇ ਜਾਂ ਧਾਗੇ ਤੋਂ ਬਣੇ ਉਤਪਾਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਂ ਰਵਾਇਤੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤਕਨੀਕੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੇਲ ਫਿਲਟਰ ਜਾਂ ਡਾਇਪਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਰਵਾਇਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਹਜ ਲਈ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਉਪਯੋਗੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਜੁੱਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕਪਾਹ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਕਾਰਨ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਫਿਰ ਕਪਾਹ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਵਿਕ ਰਹੀ ਸੀ। ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਅਤੇ ਕਮੀ ਕਪਾਹ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਖਪਤਕਾਰ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਕਰੀ ਘੱਟ ਗਈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ ਕਿ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰੁਝਾਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਇੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਮੁੱਖ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ ਚੀਨ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਹਨ।

ਚੀਨ: ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ

ਚੀਨ ਕੱਚੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਹੈ। ਅਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਘੱਟ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਚੋਟੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਸਥਾਨ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸਾ 2014 ਵਿੱਚ 38.8% ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ 2019 ਵਿੱਚ 30.8% ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ (2018 ਵਿੱਚ 31.3% ਸੀ)। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 2019 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 39.2% ਹਿੱਸਾ ਪਾਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚਾ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੱਪੜਿਆਂ-ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸਪਲਾਇਰ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਵਧਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਨਵੇਂ ਖਿਡਾਰੀ: ਭਾਰਤ, ਵੀਅਤਨਾਮ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼

WTO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਨਿਰਮਾਣ ਉਦਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਮੁੱਲ 30 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੁੱਲ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ 6% ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 150 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੈ।

ਵੀਅਤਨਾਮ ਨੇ ਤਾਈਵਾਨ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਨਿਰਯਾਤਕ (ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ 8.3% ਵੱਧ $8.8 ਬਿਲੀਅਨ ਨਿਰਯਾਤ) ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੇ ਆਪਣੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਲਿਬਾਸ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਫਲ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ 2019 ਵਿੱਚ ਵੀਅਤਨਾਮ (7.7% ਵੱਧ) ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (2.1% ਵੱਧ) ਤੋਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀਮਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ (ਭਾਵ, ਵੀਅਤਨਾਮ ਲਈ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਲਈ 6.8% ਤੋਂ 6.5% ਤੱਕ 0.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅੰਕ ਮਾਮੂਲੀ ਵਧਿਆ)। ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਰੱਥਾ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕੋਈ ਵੀ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਅਜੇ ਤੱਕ "ਅਗਲਾ ਚੀਨ" ਬਣਨ ਲਈ ਉੱਭਰਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਗੁਆਚੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਰੋਲਰ ਕੋਸਟਰ ਰਾਈਡ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਦੀ, ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਹਨ ਜੋ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਅੱਧਾ ਦਰਜਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 14% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਬਰਾਬਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅੰਤਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰੀ ਛਾਂਟੀ ਹੋਈ ਸੀ।

ਅੱਜ ਤੱਕ, ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ 60 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲੋਕ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜਾ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ ਦਾ ਲਗਭਗ 2% ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਲਈ GDP ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਹੈ।